Giục tốc bất đạt có nghĩa là gì? Câu nói có nhiều hàm nghĩa khác nhau và nếu bạn đang thắc mắc về câu hỏi này thì hãy cùng Hoivietnamduc đi tìm câu trả lời cụ thể qua bài viết sau nhé.
Giục tốc bất đạt có nghĩa là gì?
Giục tốc bất đạt có nghĩa là gì? Theo tiếng Trung là 欲速则不达 yù sù zé bù dá.
– 欲 yù: 欲 yù trong 欲望 yùwàng, nghĩa là dục vọng, ham muốn.
– 速 sù: 速 sù trong 迅速 xùnsù, nghĩa là nhanh chóng, tốc độ.
– 则 zé: 则 zé nghĩa là “thì”.
– 不 bù: 不 bù nghĩa là không.
– 达 dá: 达 dá trong 达到 dádào, nghĩa là đạt đến, đạt được.
Vì vậy có thể hiểu rằng, dục tốc bất đạt là sự ham muốn quá nóng vội và rất khó có thể thành công được. Câu thành ngữ này có ý nghĩa khuyên răn chúng ta không nên quá vội vã khi làm bất kỳ điều gì đó.
Nhiều người thường dùng sai cách viết của thành ngữ này. Cụ thể sẽ là “Dục tốc bất đạt” chứ không phải “giục tốc bất đạt”. Thực tế thì, từ chính xác phải là “Dục tốc” mới có thể lột tả được hết ham muốn nhanh chóng hơn so với dùng từ “giục tốc”.
Tìm hiểu về nguồn gốc của dục tốc bất đạt
Về nguồn gốc của thành ngữ dục tốc bất đạt, dưới thời Xuân Thu có ông quan là Tử Hạ rất giỏi về văn học. Ông cho rằng công việc của mình tiến triển chậm chạp, tương lai mơ hồ; bèn đến gặp Khổng Tử, xin thầy giúp đỡ. Tử Hạ hỏi thầy: “Thưa thầy, làm sao để quản tốt một địa phương ạ?”
Sau khi nghe xong câu nói của học trò Khổng Từ đã đưa ra lời khuyên răn: Khi chọn con đường làm quan thì phải biết cách kiên nhẫn và cầu tiến, biết nhìn xa trông rộng. Tuyệt đối không nên vì lợi ích trước mắt sẽ khiến mọi công sức đổ hết xuống sông xuống biển. Khi nghe lời thầy khuyên răn Tử Hạ thấy bừng tỉnh và học cách nhẫn nại, làm việc chăm chỉ và không còn nóng vội như trước nữa.
Những câu chuyện xoay quanh dục tốc bất đạt
Một thanh niên nọ lên núi tìm kiếm sĩ lừng danh với mong muốn bái sư học kiếm thuật. Anh ta cung kính hỏi vị sư phụ:
– Thưa sư phụ, nếu con luyện tập chăm chỉ thì phải mất bao lâu để trở thành một kiếm sĩ?
Vị sư phụ nói “Có lẽ 10 năm”.
– Dạ thưa cha của con khá nhiều tuổi rồi nên cần dành thời gian chăm sóc ông. Vì vậy, nếu con tập luyện chăm chỉ hơn sẽ mất khoảng bao lâu?
Lặng yên suy ngẫm một lúc, vị sư phụ trả lời: “Trường hợp này có lẽ phải 30 năm”.
Anh thanh niên nghe thấy vậy, không được vẻ nôn nóng:
– Trước sư phụ bảo 10 năm, bây giờ là 30 năm. Con muốn vượt qua mọi khó khăn để nắm vững kiếm thuật trong thời gian ngắn nhất.
Vị sư phụ mỉm cười :”Thế thì anh cần phải ở đây 70 năm”.
Vì thế những người quá nóng vội thì làm bất kỳ việc gì cũng rất khó đạt được kết quả và có thể hỏng việc. Do đó, nên từ từ dục tốc bất đạt.
Hoặc câu chuyện về “ngày mai đến”. Dưới thời nhà Minh có một viên quan xử án rất cẩn thận và kỹ lưỡng. Khi có người tới kiện ông thường dành thời gian tìm hiểu rất cụ thể. Nếu nhìn nhận việc không khẩn cấp, ông sẽ nói những người đến thưa kiện: “Hãy trở về nhà, ngày mai đến”.
Tuy nhiên, người dân trong vùng lại không thể hiểu hết được những dụng ý của ông và chế nhạo vị quan lười biếng. Nhiều người đi kiện chỉ vì do tức giận nhất thời và sau 1 đêm suy nghĩ có thể nguôi giận không muốn kiện tụng nữa. Dục tốc bất đạt là đạo lý đúng đắn từ xưa đến nay. Con người hiện đại dễ bị cuộc sống gấp gáp cuốn đi, càng nên nhớ lấy câu này để tự nhắc nhở bản thân.
Suy ngẫm về Dục tốc bất đạt
Khổng Tử giảng: “Đừng muốn nhanh chóng,đừng ham lợi nhỏ, muốn nhanh chóng thì không thành công, ham lợi nhỏ thì việc lớn không thành”. Từ trước tới nay mọi người làm nên chuyện lớn đều không nóng vội và luôn giữ được tâm lý bình tĩnh trước mọi sự việc. Khi sự việc càng nghiêm trọng thì càng phải cẩn thận và suy nghĩ thấu đáo. Trước cuộc sống hiện đại như ngày nay khiến chúng ta cảm thấy vội vã. Nhiều người vì quá nôn nóng và hám lợi nên làm gì cũng không thành công được.
